ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებებიდან თვითრეალიზაციამდე ,,ტკბილი ქვეყნის“ გავლით
თაირა მაღლაკელიძე და ლანა ჯალაღონია,
IBSU მარკეტინგის საბაკალავრო პროგრამა,
ხელმძღვანელი, პროფესორი კახაბერ ჯაყელი
მასლოუს თანახმად, ადამიანის მოთხოვნილებები დალაგებულია იერარქიულად. მან კი, კონკრეტულად 5 ძირითადი მახასიათებელი გამოყო, ესენია:
- ფიზიოლოგიური მოთხოვნილება.
- უსაფრთხოების მოთხოვნილება.
- სოციალური კავშირის მოთხოვნილება.
- პატივისცემის მოთხოვნილება.
- თვითგამოხატვის მოთხოვნილება.
მასლოუს პირამიდა წარმოადგენს , ყველა იმ ძირითად , მოთხოვნილებათა მასტიმულირებელი ,,ძალების“ ერთობლიობას, რაც კი შეიძლება ადამიანს გააჩნდეს.
ეს მოდელი სხვადასხვა კომპანიებსა, თუ ადამიანებს ეხმარება იმაში, გაიგონ, თუ როგორია მოტივაცია და მოთხოვნა.
საინტერესოა რამდენად იყენებენ მასლოუს პირამიდას ქართული ბრენდები და კონკრეტულად რა შედეგებს იძლევა იგი.დღეს ჩვენი განხილვის თემა გახლავთ კომპანია ,,ტკბილი ქვეყანა“ , რომელც გახლავთ სხვადასხვა სახეობის ტკბილეულის მწარმოებელი კომპანია. აგერ უკვე 2006 წლიდან დღემდე, ,,ტკბილი ქვეყანა“ , პირველრიგში ზრუნაავს იმაზე , რომ მომხმარებლის სწრაფვა ტკბილის მიმართ დააკმაყოფილოს. განსაკუთრებით აქ სწორად არის შერჩეული სახელწოდება კომპანიისა.
,,ტკბილი ქვეყანა“, უკვე ბევრ ინფორმაციას გვაწვდის ამ კომპანიასთან დაკავშირებით , და ერთგვარ ნდობის ფაქტორსაც აღძრავს უკვე მომხმარებლებში.
მარკეტინგი, გაყიდვები, მოხმარებლები , ურთიერთობები ყველა აქ ჩამოთვლილი ფაქტორების ერთობლიობას მივყავართ იქამდე , რომ ეს კომპანია აგერ უკვე მეთხუთმეტე წელია წარმატებით მოღვაწეობს ბაზარზე, მოიცავს 7500-მდე მაღაზიას და დასაქმებული ყავს 500-მდე ადამიანი.
თავად პირამიდა კი ამგვარად გამოიყურება:
ტკბილ ქვეყანას მასლოუს პირამიდის თანახმად თუ ვიმსჯელებთ, აქვს იაფფასიანი ტკბილეული რომელიც ფიზიოლოგიურ მოთხოვნებს შეესაბამისება. ეს არის პირამიდის საფუძველი. სტაბილურობის, უსაფრთხოების განცდისათვის კომპანიას აქვს გარკვეული ნამცხვრები რომელიც დახვეწილი არ არის მაგრამ მისაღებია. სოციალური დღესასწაულებისათვის კომპანია მომხმარებელს სთავაზობს სხვადასხვა ნაწარმს – მაგალითად სააღდგომო პასკას. თავის გამოჩენისა და დამკვიდრების მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად კომპანიას თითქმის არ აქვს პროდუქტი . არც პირამიდის ბოლო მეხუთე საფეხურზე კომპანია ვერ სთავაზობს სამომხმარებლო მოთხოვნას თვით-აქტუალიზაციის მიმართულებით რაიმე დაკმაყოფილებას.
მომავალში ვურჩევთ აღნიშნულ კომპანიას გამოიყენოს ფასეულობისა და სასიცოცხლო ციკლის მოდელი რომელსაც ეწოდება : V.A.L.S (VALUES AND LIFESTYLES)
როგორც ზემოთ აღვნიშნე, კომპანისს წარმატების გასაღები არის იმისი ცოდნა: თუ რა სურს მომხმარებელს, სწორედ ამ მიზნით 1978 წელს სოციალურმა მეცნიერმა და მომხმარებელმა ფუტურისტმა არნოლდ მიტჩელმა და მისმა კოლეგებმა შექმნეს VALS-ის მეთოოდი, რომელიც მომხმარებელს ყოფს ერთმანეთისგან განსხვავებულ ჯგუფებად და ამის საფუძველზე ადგენს მათ შესაძლო ქცევას ბაზარზე ახალი პროდუქტის გამოჩენისას. VALS-ის მეთოდოლოგიის თანახმად, მომხმარებელთა 5 განსხვავებული ტიპი არსებობს და ესენია:
- ინოვატორები (2,5%) რისკებს ერიდებიან, განათლებულები არიან, იყენებენ სხვადასხვა ინფორმაციის წყაროებს.
- ადრეული მშვილებლები (ადრეული ადაპტერები) (13.5%). ეს არის ღირსეული ჯგუფი, ინტეგრირებული ადგილობრივ კულტურაში და წარმოადგენს ლიდერებს .
- ადრეული უმრავლესობა (34%) ყოყმანობს. ისინი ახდენენ ახალ იდეებს, სანამ საშუალო მკვიდრი ამას აკეთებს; აქვს ბევრი ინფორმაციული კონტაქტი.
- მოგვიანებით, უმრავლესობა (34%). ისინი სკეპტიკოსები არიან, რომლებიც გადაწყვეტილებას იღებენ საშუალო მოქალაქის მიღების შემდეგ. მისთვის მნიშვნელოვანია სხვისი ზეწოლა.
- ჩამორჩენილი (გვიანი ადაპტერები) (16%) ტრადიციონალისტია: ისინი უკანასკნელნი იღებენ გადაწყვეტილებას და ძალიან ეჭვიანობენ რაიმე ახლის მიმართ. ასეთი განაწილება მნიშვნელოვანია ახალი საქონლისა და მომსახურების პოპულარიზაციისთვის, ვინაიდან მათი დანერგვა შესაძლებელია მხოლოდ მოსახლეობის გარკვეული ფენების დახმარებით, რომლებიც უფრო მეტად არიან განწყობილნი ყველაფერ ახალზე. მეზობლები და მეგობრები ინფორმაციის მთავარი წყაროა.
საინტერესოა თუ როგორ ადაპტირდება ქართული საზოგადოება სიახლესთან და რომელი ტიპი ჭარბობს ქართველს მომხმარებელში.
ბევრ ქართულ ბრენდს ჰყავს ინოვატორი მომხმარებები, რომლებიც ერიდებიან რისკებს და ხშირად ძირფესვიანად ამოწმებენ ინფორმაციას ამა თუ იმ პროდუქტის შესახებ, ასეთი ბრენდია „იფქლი“. შემდეგი ტიპი არის ადრეული უმრავლესობა, ვფიქრობ ამ ტიპის მომხმარებელი ლუდ „რავის“ ჰყავს , რადგან მან მალევე დაიმსახურა მოწონება მომხმარებელში, ეს კი მან მისივე საინტერესო სლოგანითა და მარკეტინგული კამპანიებით დაიმსახურა. მოგვიანებითი უმრავლესობა და ჩამორჩენილები ,ვფიქრობ კოსმეტიკურ ბრენდებს უფრო ჰყავს , საიდანაც ერთ-ერთი “პიელ-ნატურალსია“, მისი მომხმარებელი ძნელად იღებს გადაწყვეტილებას შეიძინოს თუ არა ესა თუ ის თავის მოვლის საშუალება, რადგან მან ცუდ შემთხვევაში შეიძლეbა გამოწვიოს ალერგია და სხვა უარყოფითი ეფექტები, ამიტომ მომხმარებელს მისი ყიდვისას კომპეტენტური ადამიანის რჩევა სჭირდება.
